Verzet in kamer tegen pgb-maatregelen

'Dit is geen harmonisatie, maar een koude sanering.' 'Het is onacceptabel dat de keuzevrijheid van mensen die zorg nodig hebben ter discussie staat.' 'De prijs van deze maatregelen is te hoog.' 'De veilige haven die het pgb is, wordt nu drijfzand.' Staatssecretaris Veldhuijzen van Zanten van Volksgezondheid kreeg woensdag felle kritiek op haar plannen met het Persoonsgebonden budget (pgb). Vandaag wordt het debat voortgezet.

De commissievergadering werd woensdagmiddag door veel budgethouders en begeleiders bijgewoond. De politici bespraken de maatregelen die de staatssecretaris heeft voorgesteld om het pgb betaalbaar te houden en waardoor de pgb-stop per 1 januari kan worden opgeheven:

• Mensen uitsluiten van het pgb, waaronder mensen zonder een vaste verblijfplaats of met schulden en cliënten die behandeling in een beschermde setting nodig hebben.
• Voor nieuwe budgethouders met een verblijfsindicatie de bekostiging gelijktrekken met de zorg in natura.
• Voor bestaande budgethouders met een verblijfsindicatie het budget vanaf 2012 stapsgewijs af laten nemen tot 2014.
• Het recht op een persoonsgebonden budget wettelijk vastleggen.
• De fraude met pgb-middelen aanpakken.

De staatssecretaris gaf een voorbeeld van wie zij wil uitsluiten van het pgb: "Jonge mensen met een verstandelijke handicap, die geen sturing hebben over hun gedrag. Die hebben veel aandacht nodig, dat is niet op te brengen door één persoon. Of mensen met een zware handicap waarbij thuis de voorzieningen niet op te brengen zijn." Sp-er Renske Leijten reageerde hierop geschokt: "Ik schrik hiervan, moet zo iemand dan levenslang naar een verpleeghuis?"

Uitwijkmogelijkheid
De oppositie was fel tegen de maatregelen en eiste dat eerst onderzocht wordt wat de effecten van deze maatregelen zijn. "Ik voel me gechanteerd, het is kiezen of delen", zo verklaarde Pia Dijkstra (D66). Esmé Wiegman (Christenunie) wees erop dat zorg in natura niet altijd aansluit of voor handen is. "Wil de staatssecretaris wel dat kleinschalige zorginstellingen blijven bestaan? Met deze maatregelen wordt dit onmogelijk en onbetaalbaar", stelde zij. Veldhuijzen reageerde hierop: "Er is altijd nog de uitwijkmogelijkheid dat initiatieven met hun zorgkantoren gaan spreken om onder de contracteerruimte te vallen."

De staatssecretaris zei dat de tijdsgeest nu anders is en "nu we ieder dubbeltje om moeten draaien, je de pgb in huidige vorm niet door kunt laten gaan. En mensen die een pgb hebben kunnen altijd naar hun zorgkantoor voor een verzoek om extra zorgzwaarte. Juist straks als mensen er veel op achteruit gaan, is dat een van die vangnetten en durf ik met droge ogen die maatregel in te voeren."

Keurmerk bemiddelingsbureaus
Op de aanpak van fraude kwamen wel positieve reacties. Momenteel laat de staatssecretaris onderzoeken wat de beste aanpak is. "De adviezen hierover komen in het voorjaar. We kunnen ons al wel afvragen of het goed is dat een bugethouder in een klap een groot bedrag op de rekening krijgt. En of er een keurmerk voor bemiddelingsbureaus moet komen of dat dat weer teveel administratieve lasten geeft."

De staatssecretaris verzekerde dat ze de zorg in natura wil gaan verbeteren en deed de oproep om mee te denken over andere oplossingen. Daar wilden zowel de oppositie als ook de VVD gebruik van maken, dat voorstelde de pgb-stop langer aan te houden "Voorwaarde is een honderd procent dekking van de regeling, met het aanhouden van de stop zie ik daarin geen mogelijkheid", aldus de staatssecretaris. Vandaag debatteert Kamer verder over de kwestie.