Wat helpt bij psychiatrische problematiek bij mensen met een verstandelijke beperking?

Wat kan je doen als je mensen met een verstandelijke beperking en psychiatrische problemen ondersteunt? Op de Klik Themadag op 17 oktober in Burgers Zoo in Arnhem kregen 170 deelnemers van diverse deskundigen uitleg over de noodzaak van goed observeren, emoties helpen reguleren en er onvoorwaardelijk zijn in gesprekken en na traumatische gebeurtenissen.

Dagvoorzitter Joyce Voeten-van der Louw, arts verstandelijk gehandicapten én in opleiding tot psychiater, opende de dag met een bijdrage waarin ze de brug sloeg tussen de wereld van de psychiatrie en de verstandelijk gehandicaptenzorg. Want vaak mist in beide wereld kennis over de vraag: is bepaald gedrag nu psychiatrie of komt het door de verstandelijke beperking?

Ze vertelde wat je kunt doen als begeleider om hier duidelijkheid over te krijgen “Observeer gedrag goed en rapporteer zo concreet mogelijk, zonder interpretatie. En vergeet niet de context te vermelden, want gedrag ontstaat altijd in relatie tot anderen. Let op kniks en patronen, ontstaat het gedrag acuut, in bepaalde situaties of geleidelijk? En vervolgens bedenk je samen met anderen en waar mogelijk met de persoon zelf wat helpt om daar te komen dat iemand weer goed kan functioneren.”

Annemarie van Vonderen deelde de casus van Manon in haar lezing over emotieregulatie bij mensen met een (licht) verstandelijke beperking. Cliënten geven vaak aan dat hun basisspanning al hoger ligt en zelfbeschadiging is voor hen dan een effectieve manier om in een keer de spanning te verlagen. Met Dialectische Gedragstherapie (DGT) leer je mensen vaardigheden aan waarmee ze meer grip op hun emoties en hun gedrag krijgen, waarmee de deelnemers ook in een workshop aan de slag konden gaan.

Andere workshops gingen over het herkennen van trauma door Anne Versluis, die een traumascreener presenteerde, en het gesprek aangaan over suïcidale gedachten door Teunis van den Hazel en Christa Gerrits van Trajectum. Joyce Voeten vertelde in haar workshop wat je als begeleider kunt doen als iemand psychotisch wordt.

Het ontwapenende gesprek tussen Carola Sanders en haar ambulant begeleider Karin Veldpaus was een mooie afsluiting van de themadag. Ze vertelden hoe het contact tussen hen is gegroeid, na aanvankelijk een moeizame start. Systeemtherapeut Mitchell Tiber gaf daarbij uitleg over de principes van Steunend Relationeel Handelen en supportgericht werken die mensen met een verstandelijke beperking en een psychiatrisch stoornis kan empoweren.  

Vervolgens was er nog de gelegenheid om een rondje dierentuin te doen voor alle deelnemers. En inmiddels is ook bekend dat de Themadag volgend jaar een vervolg krijgt: op 9 oktober. Voor abonnees van Klik is deze dag weer met korting te bezoeken.  |

Lees meer over deze Klik themadag Psychiatrie en houd de evenementen van Klik in de gaten via de Klik nieuwsbrief of www.klik.org/studiedagen.