Website helpt mensen met licht verstandelijke beperking bij dienstverlening gemeenten

Het project ‘Toegang tot het sociaal domein voor mensen met een licht verstandelijke beperking’ is de winnaar van de innovatieprijs Handhaving en Toezicht. Bij dit project testten ervaringsdeskundigen hoe de dienstverlening van gemeenten aan mensen met een licht verstandelijke beperking beter kan. Met als resultaat een speciale website: www.toegangsociaaldomein.nl.

Voor het project werkten vier rijksinspecties in het sociaal domein nauw samen, namelijk de Inspecties van

• Gezondheidszorg en Jeugd,
• Onderwijs,
• Justitie en Veiligheid en
• Sociale Zaken en Werkgelegenheid.

Samen vormen zij het Toezicht Sociaal Domein. Zij onderzochten of de hulp in het sociaal domein aan mensen met een licht verstandelijke beperking wel op hen is afgestemd. Is de hulp voor deze groep wel goed vindbaar?

Mystery guests
Om die vraag te beantwoorden, schakelden ze de hulp in van mystery guests: ervaringsdeskundigen, via belangenbehartiger LFB. Zij gingen met verzonnen hulpvraag op zoek gingen naar ondersteuning binnen hun eigen gemeente.

In de gemeente Goes ging onder meer Dounia voor het onderzoek op pad. Dounia (24) is een vlotte meid van Marokkaanse afkomst. Ze zit vol zelfvertrouwen. Als je haar niet kent, merk je niet dat ze een licht verstandelijke beperking heeft.

Dounia verzon zelf een vraag voor het Centrum voor Jeugd en Gezin: ‘Het was eigenlijk niet mijn keuze om naar jullie toe te komen, maar mijn kennis heeft me toch weten over te halen. Ik ben zwanger van mijn ex-vriend. Ik kwam erachter door een zwangerschapstest. Nu weet ik niet zo goed wat ik moet doen. Ik durf het thuis niet te zeggen, want ik ben islamitisch opgevoed. Ik durf het niet aan mijn moeder te vertellen. Ik weet niet wat ik moet doen, ik ben zo stom geweest. Kunnen jullie mij alsjeblieft helpen? Ik ben zo bang voor de gevolgen thuis, want ik hoor geen seks voor het huwelijk te hebben.’

Samen met haar coach, die zich voordoet als een kennis, bezoekt ze het CJG. Na afloop is ze enthousiast, want ze werd goed ontvangen op het inloopspreekuur. Er was privacy, er werd goed naar haar geluisterd, er werd doorgevraagd en men ging direct op zoek naar hulp. Nog diezelfde middag kreeg ze een mail van het CJG, waarin ook de mail stond die naar de GGD was gestuurd. Daar had Dounia specifiek om gevraagd.

Een paar kanttekeningen waren er ook: zo bleken gegevens over het inloopspreekuur van het CJG op de website lastig te vinden en ook contact via e-mail met het CJG was moeilijk.

Luisteren en begrijpelijke informatie
Zo waren er ook cases bij andere instanties, zoals het Centrum voor Werk en Inkomen, Schuldhulpverlening en de gemeenten. Daarbij keken de ervaringsdeskundigen steeds op de websites van de betreffende instanties. Tijdens de gesprekken beoordeelden ze of de medewerkers vriendelijk waren, goed luisterden en begrijpelijke informatie gaven. Er kwam ook een terugkoppeling, zodat de instanties konden zien wat al goed ging en waar nog verbetering nodig was.

Naar aanleiding van het onderzoek door de ervaringsdeskundigen is de website Toegang sociaaldomein gemaakt, in samenwerking met Leer Zelf Online, bekend van Steffie. Hierop kunnen gemeenten precies vinden hoe ze mensen met een LVB zo goed mogelijk kunnen helpen. Belangrijk zijn in dat kader de zes aandachtspunten die de ervaringsdeskundigen formuleerden:

1. Ik kan de organisatie goed bereiken.
2. Ik kan alle stappen makkelijk doorlopen.
3. Ik krijg persoonlijke hulp bij het aanvragen van zorg en ondersteuning als ik dat nodig heb.
4. Ik krijg genoeg informatie om te beslissen.
5. Ik word respectvol door de medewerkers van organisaties behandeld.
6. Ik begrijp de gegeven informatie.

Bij elk van de zes punten geeft Toezicht Sociaal Domein (TSD) nog aanvullende tips. Bij punt 1, de bereikbaarheid van een organisatie, stelt TSD onder meer dat alle info over het inloopspreekuur goed te vinden moet zijn op de website, en dat gemeenten alleen naar DigiD moeten vragen als dat echt noodzakelijk is. Er zijn gemeenten waar je eerst je DigiD online moet invullen, voordat je naar informatie kunt zoeken. Dat is voor mensen met een LVB te ingewikkeld.

Prijs
De vakjury van de innovatieprijs Handhaving en Toezicht 2018 was erg onder de indruk van het project. Vooral het inzetten van mystery guests, die later ook zelf aan de gemeenten vertelden wat ze van de dienstverlening vonden, werd geprezen. Deze aanpak bleek gemeenten inderdaad te motiveren om zelf met een verbeterplan te komen.“

Omdat het een grote en onzichtbare groep mensen betreft, is de maatschappelijke relevantie van dit project groot. En mede dankzij makkelijk geschreven publicaties en de website toegangsociaaldomein.nl, kan heel Nederland hier zijn voordeel mee doen en het sociaal domein voor iedereen toegankelijk maken,” meldt de jury.

Toegang sociaal domein was een van de 27 aangemelde projecten voor de innovatieprijs.  |

Bekijk de website op www.toegangsociaaldomein.nl