Wilsbekwaamheid bij testament van mensen met verstandelijke beperking

Onderzoeksprogramma De Monitor gaat in op een kwestie die veel notarissen bezighoudt: kan iemand met een verstandelijke beperking een testament ondertekenen? Uit een rondgang blijkt dat 38 procent van de ondervraagde notarissen meer handvatten wil om de wilsbekwaamheid bij mensen met een verstandelijke handicap te beoordelen.

Een notaris heeft de wettelijke plicht om te bepalen of iemand de gevolgen kan overzien van het tekenen van een akte, zoals een testament. Hiervoor is er een checklist, het Stappenplan Wilsbekwaamheid.

Stappenplan
Volgens Kees Blankman (VU), deskundige op het gebied van rechtsbescherming van wilsonbekwame mensen, moet dit stappenplan uitgebreid worden. Er is al eerder succesvol een aanvulling geschreven, specifiek gericht op ouderen en financiële uitbuiting. Zoiets zou ook moeten gebeuren voor de doelgroep mensen met een verstandelijke beperking, vindt hij.

Tegenover de onderzoekers van De Monitor geeft bijna een kwart van de notarissen ook aan meer kennis te willen hebben om in te kunnen schatten of ze extra medisch advies moeten inschakelen bij een verstandelijk beperkte cliënt.

De KNB, Koninklijke Notariële Beroepsorganisatie, begrijpt die behoefte. Notarissen bevinden zich al snel op glad ijs. Ze worden na bijvoorbeeld een overlijden aangesproken op hun handelen door de familie. Zo komt in de uitzending vanavond de zaak van Marianne aan de orde. Zij trok aan de bel toen bleek dat haar zwakbegaafde tante ooit een testament had ondertekend, terwijl ze beslist niet wilsbekwaam was. 

KRO-NCRV De Monitor, dinsdag 10 april, om 21.25 uur op NPO2 en erna online terug te kijken. Wie zich na de uitzending herkent in het geschetste beeld, kan zijn/haar ervaring delen met de onderzoeksredactie van De Monitor.