Ziekenhuizen helpen bij verboden Down-test

Nederlandse ziekenhuizen sturen bloed van zwangere vrouwen voor genetisch onderzoek via België naar Amerika. Dit prenatale onderzoek, Nipt, is verboden in Nederland. Vorig jaar floot de minister twee ziekenhuizen terug, maar gynaecologen noemden in televisieprogramma Nieuwsuur de test de grootste doorbraak in de zorg en vinden dat deze snel vergoed moet worden.

Minstens vier Nederlandse ziekenhuizen prikken zelf bloed bij zwangere vrouwen en laten de bloedbuisjes ophalen door wagens van het Antwerpse Gendia-laboratorium, blijkt uit onderzoek van Nieuwsuur. Het bloed gaat via België naar een Amerikaans laboratorium voor het Nipt-onderzoek. Na 12 dagen krijgen de aanstaande ouders te horen of hun kind Down heeft of een andere genetische afwijking. In totaal wordt op 7 genetische afwijkingen getest.

In de ons omringende landen is de Nipt-test toegestaan, maar in Nederland niet. Vorig jaar floot minister Schippers twee ziekenhuizen terug die zelf bloed naar Amerika stuurden voor dit prenatale onderzoek. Onder meer het academisch ziekenhuis in Leiden (Lumc) was begonnen aan een proef met de test, maar moest stoppen.

Nieuwe test
De Nipt-test is een nieuwe bloedtest die tijdens de zwangerschap onder meer het syndroom van Down bij de baby kan opsporen door bloed af te nemen bij de moeder. Vrouwen die geen coöperatieve gynaecoloog hebben die bloed prikt, reizen zelf naar het buitenland voor de test. Zij willen een vruchtwaterpunctie voorkomen, omdat daar een klein risico op een miskraam aan verbonden is.

De minister vindt dat de NIPT-test onder de Wet op het Bevolkingsonderzoek valt, waardoor er een vergunning nodig is. In maart hebben de academische ziekenhuizen een vergunning aangevraagd voor de test. Voor het eind van het jaar verwacht de Gezondheidsraad om met een advies aan de minister te komen.

Maar ook als de vergunning rond is, hebben nog steeds niet alle zwangere vrouwen toegang tot de test. Deze vergunning geeft alleen toestemming voor 1.000 vrouwen, die meedoen aan een wetenschappelijk onderzoek. Ook bloed opsturen naar het buitenland blijft verboden.

Extra geld nodig
Om alle vrouwen de test te kunnen aanbieden moet een nieuwe vergunning worden aangevraagd. Dat is nog niet gebeurd, vooral vanwege ontbrekende financiële middelen. Het zal nog minstens twee jaar duren voordat de Nipt-test voor alle zwangeren beschikbaar is in ons land, verwacht gynaecoloog Lieve Christiaens.

Bekijk de uitzending van Nieuwsuur.