Zintuigenverhaal maakt kinderen met een beperking communicatiever

Kinderen met beperkingen communiceren meer en gevarieerder bij het ervaren van een zintuigenverhaal dan tijdens gewone voorleesverhalen. De kinderen hebben ook meer aandacht voor het verhaal en de voorlezer, blijkt uit onderzoek van Radboud Universiteit Nijmegen bij Kentalis.

“Bij Zintuigenverhalen vertel je een verhaal over een herkenbare gebeurtenis en gebruik je tijdens het voorlezen allerlei voorwerpen om het verhaal duidelijker te maken en het te laten beleven. Alle zeven zintuigen worden aangesproken: horen, zien, ruiken, proeven en voelen, lichaamsbesef en soms evenwicht,” vertelt ontwikkelaar Rita Gerkema-Nijhof, communicatiedeskundige en orthopedagoog bij Kentalis.

Zintuigenverhalen zijn ontwikkeld door Kentalis, landelijke zorg- en onderwijsorganisatie voor kinderen die doof/slechthorend zijn of een taalontwikkelingsstoornis (TOS) hebben, met daarnaast bijvoorbeeld een verstandelijke beperking. Deze kinderen zijn communicatief meervoudig beperkt.

Picto’s
De communicatie wordt met de zintuigenverhalen op een positieve manier gestimuleerd. Het zintuigenverhaal wordt voorgelezen met behulp van communicatievormen op maat, zoals pictogrammen, PCS-symbolen, foto’s en in het Nederlands ondersteund met Gebaren of Nederlandse Gebarentaal.

Onderzoekers van de Radboud Universiteit Nijmegen bekeken het effect van de zintuigenverhalen bij zes kinderen met een communicatief meervoudige beperking. Eerst werd het verhaal gewoon een aantal keren voorgelezen en daarna zo’n tien keer als zintuigenverhaal, dus mét zintuiglijke prikkels (zoals voorwerpen, bewegingen, geuren).

Actie en initiatief
Uit hun analyses blijkt dat de kinderen tijdens het voorlezen van een zintuigenverhaal meer en gevarieerder communiceren dan tijdens gewone voorleesverhalen. Zo zijn de kinderen bijvoorbeeld actiever; bijna alle kinderen reageren vaker direct op wat de voorlezer zegt/gebaart en doet.

Enkele kinderen nemen zelf meer initiatief. Ook zijn er kinderen die niet spreken, maar nu meer klanken beginnen te maken. Verder hebben de kinderen meer aandacht voor het verhaal en de voorlezer.

Lees een samenvatting van de effectstudie Voorlezen met al je zintuigen! Communicatie stimuleren met zintuigenverhalen.

Vier verhalen
Om kennis te maken met ‘Zintuigenverhalen’ zijn er vier verschillende verhalen in verschillende versies gratis beschikbaar gemaakt, namelijk Jip bakt koekjes, Jip gaat naar bed, Lynn gaat naar buiten, en Lynn gaat naar het bos. Met een handleiding, downloads, filmpjes en een materialenlijst kan iemand zelf aan de slag. Verkrijgbaar via de Kentalis webshop.

Bekijk een voorbeeldfilmpje met het zintuigverhaal ‘Lynn gaat naar buiten’.