Kenniscentrum verstandelijk gehandicaptenzorg
Kenniscentrum verstandelijk gehandicaptenzorg
Jongeren zijn nieuwsgierig naar drugs en alcohol en willen ermee experimenteren. Dat is voor jongeren met een lichte beperking niet anders, alleen zijn zij extra kwetsbaar. Medewerkers van Leekerweide vertelden op de Klik studieochtend over Middelengebruik hoe je jongeren hierin begeleid.
Een groeiende groep cliënten van Leekerweide had vragen over en behoefte aan begeleiding bij het gebruik van verslavende middelen of gewoonten zoals game- en gokgedrag. In 2012 kwam er een projectgroep 'Licht verstandelijke beperking en verslaving' om een effectieve vorm van begeleiding te ontwikkelen.
Doeltreffend
Ruim drie jaar later vertelden Claudia Kaagman en Sjon Kuipers, voortrekkers bij het deskundigenteam middelengebruik, op de Klik studieochtend over de geleerde lessen en het programma dat ze hebben ontwikkeld om medewerkers te trainen en cliënten voor te lichten en te ondersteunen. "De gouden formule blijkt dat we het onderwerp bespreekbaar maken èn houden," aldus Claudia Kaagman en Sjon Kuipers. "Voor wanneer het goed gaat met de cliënt, en vooral bij een terugval."
"We dwingen gewenst gedrag niet af, maar motiveren en coachen de cliënt vanuit de vertrouwensrelatie met hem. Deze werkmethode sluit naadloos aan op de principes van 'Gentle teaching' en 'Competentiegericht werken' die we bij Leekerweide hanteren. Je geeft dus ongedwongen en aansprekend voorlichting, en waar nodig begeleid je cliënten naar een gezondere levensstijl. Onze materialen bieden daar volop aanknopingspunten voor."
Gouden vragen
Zo hebben ze de cirkel van gedragsverandering gevisualiseerd met smileys, om cliënten uit te leggen dat terugval erbij hoort. De verschillende houdingen die cliënten in die stadia hebben:
1. Voorstadium
“Er is niets aan de hand”
2.Overwegen
“Ik zal er over denken”
3. Beslissen
“Ik ga er wat aan doen”
4. Uitvoeren
“Schouders eronder”
5. Volhouden
“Ik hou het vol”
6. Terugvallen
“Jammer, geen ramp
Als mensen nog in het eerste stadium zitten en niets willen veranderen, zijn er de vier gouden vragen die je kunt stellen over het middelengebruik: wat vind je lekker en wat niet, stel je zou meer of minder gebruiken, wat zou er dan anders zijn? Door dit te bespreken, kom je meer te weten en kun je mensen meer informatie geven over de gevolgen van hun gebruik.
Aansprekende sites
Op de bijeenkomst gaven Sjon en Claudia diverse voorbeelden van aansprekende websites die je kunt gebruiken om cliënten voor te lichten, zoals:
Bespreekbaar maken
Natuurlijk zijn websites en hulpmiddelen niet de oplossing voor elke situatie. Op de studiedag werden diverse dilemma's besproken. Zoals of je een blowplek moet faciliteren, of cliënten hiervoor van het terrein verbannen. Faciliteren lijkt weer op toelaten, verbieden betekent weer dat overlast verplaatst naar de omgeving. Een pasklare oplossing is er niet, behalve dat je het bespreekbaar maakt en je samen achter beleid moet staan.
Bij Leekerweide is er voor gekozen geen drugs op het terrein toe te staan. Verder heeft Leekerweide protocollen en medische richtlijnen opgesteld die het welzijn en de veiligheid van zowel de medewerker, cliënt als medebewoners moeten waarborgen.
Het 'Pakket middelengebruik' van Leekerweide bevat materiaal om voorlichtingsvragen te beantwoorden, en om cliënten te helpen bij het verminderen van of stoppen met verslavende gewoonten. In de koffer zit materiaal dat is ontwikkeld voor licht verstandelijk beperkte jongeren, zoals een spel, een spannende dvd, folders met zelftestjes en grappige plaatjes. Dankzij de koffer krijgen cliënten zicht op hun eigen gebruik en gewoontes. Ook belonen en positief bevestigen zijn onderdeel van de aanpak. Informatie over het pakket middelengebruik: Buro Tov www.burotov.nl.
Lees meer over de studiedag Middelengebruik en Motivatie:
Meer informatie over de Klik studiedagen op deze website.
