Klik podcast

Voor de verstandelijk gehandicaptenzorg

Podcast-serie van kenniscentrum en vakblad Klik, over ontwikkelingen in de zorg voor mensen met een verstandelijke beperking.

Aflevering 13: De waarde van intuïtieve en gevoelsmatige kennis
Hoe weet je of iemand met ernstige verstandelijke en meervoudige beperkingen pijn heeft of zich oncomfortabel voelt? Daar komt intuïtieve en gevoelsmatige kennis bij kijken, en hiernaar is recent onderzoek gedaan. In de dertiende aflevering van de Klik-podcast gaat redactielid en orthopedagoog Lot de Swart in gesprek met Marga Nieuwenhuijse, projectleider van dit onderzoek naar 'tacit knowledge'. En verderop in deze aflevering bellen we ook nog met begeleider Jet van Esdege Reigersdaal, die meedeed aan het onderzoek.

Aflevering 12: Dwang voorkomen: begeleiden of bepalen?
Begeleiden van mensen met een verstandelijke beperking is een vak. Want het is soms balanceren tussen het respecteren van iemands eigen regie en proberen bij te sturen bij bijvoorbeeld schadelijk gedrag. Hoe voorkom je daarbij dat je als begeleider te veel bepaalt? In aflevering 12 praat orthopedagoog Lot de Swart hierover met jurist Brenda Frederiks en met Loes den Dulk van stichting Raad op Maat.

Aflevering 11: Hoe blijf je overeind als begeleider in de gehandicaptenzorg?
Hoe krijg je als begeleider in de gehandicaptenzorg meer regie en meer plezier in je werk? Bij zorgorganisatie Kempenhaeghe in Sterksel volgden inmiddels ruim 150 medewerkers een speciale scholing om zelfbewuster in het werk te staan. In deze aflevering gaat Lot de Swart hierover in gesprek met Gitthy Thielen, ontwikkelaar van de cursus, en cursisten Esther van Weert (activiteitenbegeleider) en Debbie Vliegenberger (trainee-clustermanager, voorheen begeleider).

Aflevering 10: Wat werkt in de cultuursensitieve begeleiding van mensen met een verstandelijke beperking?
In de verstandelijk gehandicaptenzorg heb je ook te maken met de begeleiding van mensen met een andere culturele achtergrond. Hoe sluit je aan op hun wensen en waarden, ook van familie? Lot de Swart, orthopedagoog bij zorgorganisatie Estinea en redactielid bij kenniscentrum Klik, gaat in gesprek met directeur Durmus Can en begeleider George Muishout van RenQli. Ze vertellen over de cultuursensitieve begeleiding die zij aan mensen met een licht verstandelijke beperking bieden.

Aflevering 9: Hoe behouden we medewerkers in de gehandicaptenzorg?
De uitstroom van begeleiders uit de verstandelijk gehandicaptenzorg blijft groot. Hoe zorgen we dat er genoeg begeleiders zijn en vooral blijven? Wat zijn de grootste uitdagingen in het binden van medewerkers aan je zorgorganisatie? Peyre van der Putten deed onderzoek naar werknemersbehoud in de kleinschalige gehandicaptenzorg. Hij deelt zijn conclusies en de ‘werknemersbindingsmix’ die uit het onderzoek voortkwam en relevant en praktisch is voor de hele gehandicaptenzorg. Ook vertelt zijn vriendin Sam de Leur, die werkt als begeleider in de gehandicaptenzorg en hem hielp met het onderzoek, over hoe zij de bevindingen in de praktijk herkent.

Aflevering 8: Omslag naar meer uren werken in de gehandicaptenzorg
Meer uren werken wordt vaak als oplossing genoemd om het personeelstekort in de gehandicaptenzorg aan te pakken. In deze aflevering gaan we het hebben over die omslag naar langere diensten. We zijn hiervoor op locatie bij zorgorganisatie Frion in Zwolle, waar ze sinds de zomer van 2022 begonnen zijn met 8-uursdiensten en een vast jaarrooster. Begeleider Helma Adams, roostermaker Martin Dollenkamp en Gerdijanne Leestenmaker, verantwoordelijk voor de bedrijfsvoering, vertellen hoe dit in de praktijk uitpakt.

Aflevering 7: Omgaan met zzp’ers in de gehandicaptenzorg
Steeds meer begeleiders in de gehandicaptenzorg gaan werken als zzp’er. Moeten we deze beweging stopzetten en meer investeren in vaste begeleiders? Of kunnen zzp’ers ook van waarde zijn in de zorg voor mensen met een verstandelijke beperking? Host Lot de Swart praat hierover met Meerie Mulder en Eponine Steevensz, beiden begeleiders in loondienst en ambassadeurs voor de gehandicaptenzorg. Ook aangeschoven zijn ambassadeur Erwin Pijffers, zzp’er in de gehandicaptenzorg, en Harry van Buren, die zijn ervaringen deelt als zelfstandige met zorgbureau ZenoZorg.

Aflevering 6: Geldproblemen van mensen met een licht verstandelijke beperking
Veel jongeren met een licht verstandelijke beperking en bijkomende problemen hebben moeite om goed met geld om te gaan. Het geld dat ze hebben, geven ze in de ogen van hun begeleiders vaak onverstandig uit. Waar komt dat gedrag vandaan en hoe kunnen begeleiders hen daarbij het beste ondersteunen, helemaal nu alles duurder wordt? Het Ben Sajet Centrum deed hier onderzoek naar. Host Lot de Swart praat in deze aflevering met onderzoekster Charlotte Albers en begeleider Sjors van der Veen. Ook vertelt ervaringsdeskundige Abdullahi over hoe hij in geldnood kwam en wat hem hielp om daar weer uit te komen.

Aflevering 5: Integratie van mensen met een ernstige verstandelijke beperking
Kunnen mensen met een ernstige verstandelijke beperking écht integreren in woonwijken? Hoe voorkom je dat ze vereenzamen en bevorder je hun participatie? Of zijn deze mensen toch beter af in het meer besloten karakter van een instellingsterrein? In deze aflevering hebben we het over een groot thema: de integratie van mensen met ernstige beperkingen in de maatschappij. Host Lot de Swart praat met Marijke Malsch over haar boek ‘Hoe gehandicapten hun thuis verloren’, met Nienke Dokter en Gustaaf Bos over hun onderzoeken naar de participatie van mensen met een verstandelijke beperking, en begeleiders Gerard Nass en Luka Doppen vertellen over de rol van begeleiders hierbij.

Aflevering 4: Hoe kun je onderwijs en werk voor mensen met een beperking beter laten aansluiten?
Op verschillende manieren wordt er geprobeerd meer mensen met een achterstand tot de arbeidsmarkt aan het werk te krijgen, maar dat lukt nog niet altijd even goed. In deze aflevering vertellen Bjorn, zijn docente Noëlle de Wit en werkgever Paul Elbers over Foooocus, een vernieuwde vorm van onderwijs voor jongeren uit het speciaal onderwijs waarbij samengewerkt wordt met ouders en het werkveld.

Aflevering 3: Digitale ondersteuning van mensen met een verstandelijke beperking
Even appen of videobellen met cliënten: doe jij dat ook steeds vaker? Begeleiden op afstand heeft de laatste jaren in de gehandicaptenzorg, niet alleen vanwege corona, een grote vlucht genomen. In deze aflevering vertellen Sander van den Berg en Rianne Dekker van zorgorganisatie Philadelphia over hun ervaringen met DigiContact. Ook bellen we met een gebruiker van deze ondersteuning op afstand. 

Aflevering 2: Hoe krijgen en houden we meer begeleiders in de gehandicaptenzorg?
De gehandicaptenzorg is een prachtig vak. Tegelijkertijd is de werkdruk en het ziekteverzuim hoog, en stromen er meer collega’s uit dan dat er nieuwe medewerkers bij komen. Lot de Swart gaat in gesprek met begeleiders Tom Schoormans en Luka Doppen, beide ambassadeur voor de gehandicaptenzorg, over wat zij als oplossingen zien voor het arbeidsmarkttekort. Tom vertelt ook over zijn functie als reisleider voor nieuwe medewerkers.

Aflevering 1: Een gezonde relatie voor mensen met een verstandelijke beperking
Een relatie hebben en je geliefd voelen door een ander is fijn. Maar hoe ondersteun je mensen met een verstandelijke beperking bij hun relatie? Lot de Swart, orthopedagoog bij zorgorganisatie Estinea en redactielid bij Klik, gaat hierover in gesprek met seksuoloog Welmoed Visser, die over het ondersteunen van relaties een artikel schreef in Klik. Ook bellen ze met Peter en Agna, die een relatie hebben en met ondersteuning van hun begeleiders zijn gaan proef-samenwonen, zoals je ook in Klik kunt lezen.

Eerdere podcastseries van Klik:

Begeleiding à la carte
Hoe maak je de gehandicaptenzorg toekomstbestendig en persoonsgericht? Een podcastserie van Klik en Vilans over de opgedane inzichten en ervaringen uit het vernieuwingstraject Begeleiding à la carte, onderdeel van het programma Volwaardig Leven van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport in samenwerking met Vilans. Orthopedagoog en redactielid Lot de Swart gaat met betrokkenen in gesprek.

Aflevering 1: Stichting Bont
Stichting BONT maakt activiteiten, werken en logeren mogelijk voor jongeren met een verstandelijke beperking. Floor Brouwer (oprichtster), Robin (Begeleider), Olav (jongere) en Francis (moeder van Olav) vertellen over maatwerk, hokjesdenken en waarom begeleiders er in de rij staan om er te mogen werken.

Aflevering 2: Bartiméus
Bartiméus, zorgorganisatie voor mensen die slechtziend of blind zijn, ontwikkelde samen met de cliëntenraad de de-escalatietraining ‘Let us keep it safe’. Ervaringsdeskundige Mark, projectleider Hans en begeleider dagbesteding Mirjam vertellen hoe die helpt om cliënten te leren om te gaan met situaties waarin zij zelf of anderen gespannen of boos zijn.

Aflevering 3: Ervaringsleren
Adviseur Marjolein de Meijer en ervaringsdeskundige Mireille de Beer van Vilans gaan in gesprek met ervaringsdeskundigen Idman en Milan van de LFB en Sandra Boer van Artpartner over ervaringsleren. Het is een andere manier van leren, niet met theorie, maar door te voelen: Hoe is het om te leven met een beperking? Hoe is het als iemand anders dingen voor je bepaalt?

Aflevering 4: Van Boeijen
Zorgorganisatie Van Boeijen ontwikkelde een gesprekstool voor persoonsgerichte zorg, die helpt om zonder oordeel te luisteren naar ervaringen in de zorg, die betrokkenen bijvoorbeeld in een dagboekje bijhouden. Hiervoor bellen we ook met Miranda, de moeder van Marijn, die een dagboekfragment over de zorg voor haar zoon deelt. 

Wij willen gezien worden
In een andere, eerdere podcast-serie van Klik ging hoofdredacteur Tjitske Gijzen met betrokkenen van de petitie wijwillengezienworden.nl in gesprek over actuele problemen in de verstandelijk gehandicaptenzorg. 

Aflevering 1. ‘De cliënt verdient beter’
“De gehandicaptenzorg is een fantastisch vak, dat voor de toekomst behouden moet worden.” Aan het woord zijn begeleiders Henk Haenraets van Dichterbij en Bert Impelmans van Daelzicht. Beide zijn voorzitter van de ondernemingsraden van deze grote Limburgse zorgorganisaties voor mensen met een verstandelijke beperking. Ze zijn een actie gestart voor betere omstandigheden in de zorg: Wij willen gezien worden, waar inmiddels al meer dan 50.000 handtekeningen voor zijn verzameld. Beide heren vertellen waar zij tegenaan lopen in hun werk en wat ze willen verbeteren.

Aflevering 2 ‘Investeer in vaste medewerkers’
“Medewerkers zien steeds meer collega’s uitvallen en maken zich vooral zorgen om de gehandicaptenzorg.” Dat vertellen begeleiders Henk Haenraets en Bert Impelmans in de tweede aflevering van de Klik Podcast, een uitgave van Prelum. Er is volgens hen een gezamenlijke beweging nodig van alle partijen in de verstandelijk gehandicaptenzorg om iets te doen aan de personeelsproblemen. Ze gaan hierin dieper in op het verzuim, bespreken waarom het niet lukt personeel te houden en hun actie voor verandering: ‘Wij willen gezien worden’.

Aflevering 3 ‘Regeldruk gaat ten koste van kwaliteit’
“Wat moet nu daadwerkelijk gebeuren, en wat zijn afvinklijstjes die overbodig zijn?” Het rapporteren in de verstandelijk gehandicaptenzorg is dusdanig uit de hand gelopen dat het zijn doel voorbij schiet: het gaat juist ten koste van de kwaliteit van zorg. Dat is een van de zorgen van begeleiders Henk Haenraets en Bert Impelmans die de actie ‘Wij willen gezien worden’ zijn gestart. Zij leggen uit wat zij willen doen aan de regeldruk in deze derde aflevering van de Klik podcast, een uitgave van Prelum.

Aflevering 4 ‘Alle partijen om tafel’
Alle partijen om tafel, is het doel van de begeleiders achter het manifest ‘Wij willen gezien worden’ voor betere omstandigheden in de verstandelijk gehandicaptenzorg. Ze krijgen hiervoor steeds meer bijval, ook van de Vereniging Gehandicaptenzorg Nederland (VGN). In deze aflevering van de Klik podcast, een uitgave van Prelum, interviewt hoofdredacteur Tjitske Gijzen de actievoerders en bestuurslid Hans Waardenburg en manager arbeidszaken Gerard Schoeps van de VGN over hoe zij de verbeteringen gezamenlijk op willen pakken.